Z czego budować dom? Który pustak jest cieplejszy? A z czego budować jest najtaniej? Wybór materiału do murowania domu to jedna z pierwszych dużych decyzji świeżego inwestora. Takie porównanie technologii budowy domu czeka każdego z nas, ale nie każdy poświęci im na tyle dużo czasu, żeby wybrać świadomie. Poniżej opisuję, czego dowiedzieliśmy się przy wybieraniu materiału dla siebie oraz co wpłynęło na naszą decyzję. Jak sądzicie – co wybraliśmy?
W Polsce najpopularniejszą metodą budowy domu jest murowanie z bloczków. Często wybieramy to, co poleci nam wykonawca albo to, z czego budowali członkowie naszej rodziny. Ale to co pasuje Twojemu szwagrowi, nie zawsze musi pasować Tobie. Wystarczy, że Wasze działki położone są w innym miejscu – macie bardziej hałaśliwą okolicę albo większe zacienienie. Skoro koszt postawienia murów z tych trzech materiałów jest zbliżony, warto zastanowić się, który materiał będzie najlepszy dla Waszej rodziny!
Termoizolacyjność
Który materiał jest najcieplejszy? Termoizolacyjność to pierwszy parametr, który sprawdzaliśmy wybierając pustaki. To z prostego powodu – im cieplejsza ściana, tym niższe rachunki za ogrzewanie. Dobre wskaźniki pustaka oznaczają również mniejszą ilość ocieplenia ściany. My nie rozważaliśmy w ogóle ściany jednowarstwowej (czyli sam pustak bez ocieplenia), bo zależało nam na wysokich parametrach cieplnych.
Bezwładność cieplna
Wysoka akumulacyjność ciepła zapewnia przyjemne warunki w środku budynku. Im większa jest zdolność ściany do trzymania temperatury, tym dłużej dom się nagrzewa, ale również wolniej traci ciepło po wyłączeniu ogrzewania. Nagrzanie domu zbudowanego z bloczków o wysokiej bezwładności wymaga więcej czasu i zużycia większej ilości energii. Jednak podtrzymanie później tej temperatury jest już mniej czaso- i energochłonne. Cecha ta jest szczególnie przydatna wiosną i jesienią, gdzie promieniowanie słoneczne jest lepiej wykorzystywane do ogrzewania budynku. Natomiast latem daje przyjemny chłód wewnątrz domu.
Wygłuszanie hałasu
Izolacyjność akustyczna określa jak łatwo dźwięki rozchodzą się po domu i przenikają przez ściany. Dla nas był to ważny parametr, bo chcemy, żeby w naszym domu wszyscy czuli się dobrze. Nie chcielibyśmy, żeby telewizor na dole przeszkadzał dzieciom na górze, a muzyka u dzieci przeszkadzała nam podczas pracy w gabinecie. Ważna jest też prywatność, bo nie każdy chce, żeby ich rozmowy przez telefon słuchał cały dom.
Łatwość i szybkość murowania, obróbki i transportu
Na ten parametr zwracają uwagę ekipy budowlane lub inwestorzy, którzy sami własnoręcznie będą murować ściany swojego domu. Im lżejszy bloczek, tym łatwiej się go przenosi i ustawia, co oznacza nie tylko oszczędność kręgosłupa pracownika, ale i czasu. Duże wymiary bloczka oznaczają szybszą budowę muru i mniejsze zużycie zaprawy lub kleju. Ważne jest też, aby pustaki łatwo było ciąć, ale żeby przy tym nie były zbyt kruche. Przez to łatwo uszkodzić wiele z nich w transporcie. Ukruszony pustak nie zachowuje swoich właściwości termoizolacyjnych i budowanie z takich elementów może powodować pojawianie się mostków termicznych (czyli miejsc, przez które “ucieka” nam ciepło).
Paroprzepuszczalność (“oddychanie ścian”)
Za dbanie o odpowiedni poziom wilgoci w naszym domu odpowiedzialne jest wiele elementów budowlanych i wykończeniowych. Jeżeli planujemy mieć wentylację mechaniczną, to możemy pozwolić sobie na materiał o niskiej paroprzepuszczalności, bo nadmiar wilgoci i tak zostanie odprowadzony przez wentylację. Natomiast przy tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej ze szczelnymi oknami i drzwiami, wysoka paroprzepuszczalność ściany jest jej dużą zaletą. Jeżeli w takim klasycznym domu ściana by nie “oddychała” a wentylacja była bardzo słaba, to na ścianach szybko mógłby pojawić się grzyb, który jest szkodliwy dla domowników.
Cena
Jak już zaznaczyliśmy na początku, cena tych trzech materiałów jest do siebie zbliżona. Pamiętajcie jednak, żeby nie porównywać ceny samego bloczka, ale przeliczać cenę na metr kwadratowy muru. Do tego warto dodać wartość zaprawy lub specjalnego kleju (którą również wykorzystamy na metr kwadratowy ściany) oraz cenę ocieplenia (też na metr kwadratowy). Dopiero tę wartość należy porównać dla wszystkich trzech materiałów. Dla przykładu: jeżeli bloczek będzie wyjątkowo “ciepły”, to będzie też droższy, ale wtedy będzie można dać mniej ocieplenia, na którym się zaoszczędzi. Pamiętajcie również, że pomiędzy różnymi hurtowniami może być nawet 20% różnicy w cenie, więc warto przedzwonić do kilku z nich, żeby znaleźć faktyczną średnią cenę materiałów w swojej okolicy!
Który materiał na budowę domu wybrać?
Ze względu na parametry cieplne nie mogę tak po prostu odpowiedzieć, który materiał powinniście wybrać, ponieważ na te właściwości składają się również inne rzeczy – spoiny (zaprawa czy klej), ocieplenie i otynkowanie ściany. Jeżeli, tak jak dla nas, kilka centymetrów różnicy w grubości ściany nie jest dla Was istotne, to okazuje się, że te same parametry można uzyskać przy różnych kombinacjach mur + ocieplenie. jeżeli natomiast zależy Wam na cienkiej ścianie, to przejrzyjcie się bloczkom z betonu komórkowego oraz najcieplejszym bloczkom z ceramiki poryzowanej.
Jeżeli budujecie dom całoroczny, w którym będziecie przebywać przez cały dzień, na pewno docenicie duże zdolności akumulacji cieplnej ścian domu. Takie właściwości mają silikaty. Jeżeli natomiast Wasz dom będziecie odwiedzać tylko okazjonalnie lub wracać do niego wieczorem, żeby rano znów wyjechać, to zwróćcie uwagę na beton komórkowy. Ten materiał powoduje, że dom jest ciepły stosunkowo szybko po włączeniu ogrzewania.
Jeżeli Wasz dom będzie stał na przykład w pobliżu ruchliwej drogi, torów albo lotniska, wybierzcie silikaty albo ceramikę poryzowaną. Zwróćcie uwagę, że im cięższy jest pustak (większy ciężar właściwy), tym lepiej będzie wytłumiał hałas.
Natomiast jeżeli będziecie własnymi rękami (jako amatorzy) budować swój dom lub gdy istotna będzie dla Was szybkość wznoszenia ścian, to bardziej zwróćcie uwagę na budowę samego bloczka, niezależnie z jakiego będzie materiału. Takie rozwiązania jak uchwyt czy pióro + wpust ułatwiają pracę murarzom. Beton komórkowy jednak wyróżnia się tu małą wagą i odpornością na kruszenie się.
Jeżeli planujecie zwykłą wentylację grawitacyjną, to może wystąpić ryzyko rozwijania się grzybów na ścianach. Ceramika charakteryzuje się trochę większą paroprzepuszczalnością niż pozostałe materiały, jednak to na betonie komórkowym nie rozwijają się grzyby. Dlatego jeżeli Wasz dom będzie stał nad morzem lub jeziorem, w lesie lub innym wilgotnym i zacienionym miejscu, to wybierzcie właśnie bloczki z betonu komórkowego.
Co my wybraliśmy do budowy naszego domu?
W naszym projekcie przewidziane były bloczki betonu komórkowego. Jednak trochę poczytaliśmy o różnych materiałach i ich właściwościach, żeby upewnić się, że to dla nas najlepszy wybór. Znajomy budowlaniec zachęcał nas do ceramiki poryzowanej, bo “panie, cegła to cegła, a nie jakieś tam wynalazki”. Domyślam się, że miał na myśli, że budowle z cegły stoją na Ziemi i po kilkaset lat, a silikaty albo beton komórkowy są zbyt nowe i nie miały szansy wykazać się trwałością poprzez wieki. Dlatego lepiej przyjrzeliśmy się ceramice i w końcu to na nią się zdecydowaliśmy. Przekonała nas przede wszystkim jej dźwiękoszczelność, ale i argument pana majstra
Czego nie braliśmy pod uwagę przy wyborze materiałów?
Jest też również szereg innych czynników, których świadomie NIE braliśmy pod uwagę przy podejmowaniu naszej decyzji:
Wytrzymałość na ściskanie
Wszystkie materiały mają obecnie odpowiednie parametry do budowy domu jednorodzinnego, nawet dwu- lub trzypiętrowego. Ten parametr gra o wiele większą rolę przy budynkach wielopiętrowych, dlatego u nas standardowe 15 MPa lub 20 MPa (które ma większość pustaków na rynku) jest zupełnie wystarczające.
Odporność na ogień
Te parametry we współczesnych bloczkach ceramicznych, silikatowych lub z betonu komórkowego są zupełnie wystarczające. Wszystkie te materiały spełniają normy odporności na ogień, więc o ten wskaźnik nie trzeba się martwić.
Mrozoodporność i nasiąkliwość
Ten parametr pustaka ważny jest dla tych, którzy planują rozłożyć w czasie swoją budowę (np. ze względów finansowych). Jeżeli planujecie ocieplić i otynkować ściany dopiero po kilku latach od jej wymurowania, zwróćcie uwagę na to, jak będzie reagować na warunki atmosferyczne. Niska mrozoodporność i łatwość nasiąkania pustaka wodą może powodować, że ściana się zniszczy nieosłonięta przez kilka sezonów.
Promieniowanie
Wielu przeciwników pustaków ceramicznych zarzuca im, że ich naturalne promieniowanie jest wyższe niż promieniowanie betonu komórkowego piaskowego lub silikatów. Okazuje się jednak, że nadal jest bardzo niskie i daleko mu do granicy określanej przez prawo odpowiednią normą. Zdecydowanie większą dawkę naturalnego promieniowania otrzymamy od gruntu, więc okazuje się że położenie budynku gra tu o wiele większą rolę. Nawet jeżeli i materiał Waszego domu oraz grunt i powietrze w okolicy Waszej działki mogłyby mieć nieco wyższe wskaźniki promieniowania, to i tak nie zbliżą się nawet do limitu określanego normami. A normy te są w Unii Europejskiej dość surowe w porównaniu do reszty świata.
